TEKNOFEST, Türkiye’nin teknoloji, havacılık ve uzay alanlarında farkındalık oluşturmayı ve gençleri bilimsel üretime teşvik etmeyi amaçlayan, dünyanın en büyük havacılık, uzay ve teknoloji festivalidir. İlk olarak 2018 yılında İstanbul’da düzenlenen festival, Türkiye Teknoloji Takımı Vakfı (T3 Vakfı) ve T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı liderliğinde, 70’ten fazla kamu kurumu, üniversite, teknoloji şirketi ve sivil toplum kuruluşunun desteğiyle organize edilir. “Milli Teknoloji Hamlesi” vizyonu doğrultusunda, Türkiye’nin yerli ve milli teknoloji üretimini güçlendirmek, gençlerin STEM (Bilim, Teknoloji, Mühendislik, Matematik) alanlarına ilgisini artırmak ve teknolojiye dayalı girişimciliği teşvik etmek festivalin temel hedeflerindendir.
Aşağıda TEKNOFEST’in detaylı özelliklerini, kapsamını, etkinliklerini ve etkilerini açıklayacağım:
TEKNOFEST’in Temel Özellikleri
TEKNOFEST, geniş bir yelpazede etkinlikler sunarak her yaştan katılımcıya hitap eder. Festival, teknoloji yarışmaları, hava gösterileri, sergiler, atölyeler ve sosyal etkinlikler gibi çok yönlü bir program içerir.
1. Teknoloji Yarışmaları
TEKNOFEST’in en önemli bileşeni, farklı yaş ve eğitim seviyelerine yönelik teknoloji yarışmalarıdır. İlkokul, ortaokul, lise, üniversite ve profesyonel seviyelerde düzenlenen bu yarışmalar, katılımcıların inovatif projeler geliştirmesini teşvik eder. 2024 yılında 49 farklı kategoride yarışma düzenlenmiştir. Bazı öne çıkan yarışma kategorileri şunlardır:
- İnsansız Hava Araçları (İHA): Sabit ve döner kanatlı İHA tasarımı ve uçuş görevleri.
- Roket Yarışması: Alçak, orta ve yüksek irtifa roket tasarımları.
- Otonom Sistemler: İnsansız su altı araçları, otonom araçlar ve sürü İHA yarışmaları.
- Yapay Zeka ve Robotik: Görüntü işleme, doğal dil işleme ve robot tasarımı.
- Tarım ve Çevre Teknolojileri: Akıllı tarım sistemleri, çevre dostu teknolojiler.
- Biyoteknoloji ve Sağlık: Biyomedikal cihazlar ve sağlık teknolojileri.
- Eğitim Teknolojileri: Eğitimde yenilikçi dijital çözümler.
- Model Uydu ve Uçan Araba: Geleceğin ulaşım ve iletişim teknolojileri.
Yarışma Süreci:
- Katılımcılar, takımlar halinde projelerini geliştirir ve belirli aşamalardan geçer (kavramsal tasarım, detaylı tasarım, prototip üretimi).
- Başarılı takımlara malzeme desteği (2024’te 30 milyon TL’den fazla) ve ödüller (2024’te 13 milyon TL’yi aşan) verilir.
- Yarışmalar, gençlerin problem çözme, ekip çalışması ve teknik becerilerini geliştirmesini sağlar.
Katılım İstatistikleri:
- 2024’te 1,65 milyon genç, 790 binden fazla takımda yarışmalara başvurmuştur.
- Bugüne kadar 2,2 milyondan fazla genç TEKNOFEST yarışmalarına katılmıştır.
2. Hava ve Akrobasi Gösterileri
TEKNOFEST, görsel bir şölen sunan hava gösterileriyle de dikkat çeker. Türk Silahlı Kuvvetleri’ne bağlı ekipler ve uluslararası akrobasi grupları festivale renk katar. Öne çıkan gösteriler:
- Türk Yıldızları: Türk Hava Kuvvetleri’nin akrobasi timi, nefes kesen performanslar sergiler.
- Solo Türk: F-16 jetiyle yapılan solo uçuş gösterileri.
- Hürkuş ve Hürjet: TUSAŞ tarafından üretilen eğitim uçaklarının gösterileri.
- Bayraktar Akıncı ve TB2: Türkiye’nin yerli İHA’larının uçuşları.
- Uluslararası Ekipler: Rus, Azerbaycan veya diğer ülkelerden akrobasi timleri zaman zaman katılır.
Ayrıca, paraşüt atlayışları, helikopter gösterileri ve insansız sistemlerin uçuşları da izleyicilere sunulur.
3. Teknoloji Sergileri ve Fuarlar
TEKNOFEST, Türkiye’nin yerli ve milli teknoloji üretimini tanıtmak için geniş çaplı sergiler düzenler. Katılımcı firmalar ve kurumlar, geliştirdikleri ürünleri stantlarda sergiler. Öne çıkan sergiler:
- Baykar: Bayraktar TB2, Akıncı, Kızılelma gibi İHA ve SİHA’lar.
- TUSAŞ: Hürkuş, Hürjet, Anka, Milli Muharip Uçak (MMU).
- ASELSAN: Radar sistemleri, elektronik harp teknolojileri.
- Roketsan: Yerli roket ve füze sistemleri.
- HAVELSAN: Simülasyon sistemleri ve siber güvenlik çözümleri.
Ziyaretçiler, bu teknolojileri yakından inceleyebilir, simülasyonlara katılabilir ve uzmanlarla etkileşim kurabilir.
4. Eğitim ve Atölye Çalışmaları
TEKNOFEST, gençlere ve çocuklara yönelik bilimsel ve teknik eğitimler sunar. Atölyeler, katılımcıların pratik beceriler kazanmasını sağlar. Örnek atölyeler:
- Robotik ve kodlama eğitimleri.
- 3D yazıcılarla prototip üretimi.
- Roket bilimi ve uzay teknolojileri workshop’ları.
- Yapay zeka ve veri bilimi giriş dersleri.
Ayrıca, teknoloji liderleri, bilim insanları ve girişimcilerin katıldığı seminerler ve paneller düzenlenir. Girişim Zirvesi gibi etkinlikler, startup’ların yatırımcılarla buluşmasını sağlar.
5. Sosyal ve Eğlenceli Etkinlikler
TEKNOFEST, teknolojiyi eğlenceyle birleştiren aktiviteler sunar:
- Simülasyon Alanları: Uçuş simülatörleri, sanal gerçeklik (VR) deneyimleri.
- Bilim Şovları: Eğlenceli bilim deneyleri ve gösteriler.
- Keşif Oyunları: Çocuklar için interaktif bilim ve teknoloji oyunları.
- Konserler ve Kültürel Etkinlikler: Popüler sanatçıların sahne aldığı konserler.
TEKNOFEST’in Organizasyonu ve Kapsamı
- Yer ve Tarih: TEKNOFEST, genellikle bir yıl İstanbul’da, bir yıl Anadolu’nun bir şehrinde düzenlenir. Örneğin:
- 2018, 2019, 2021, 2023: İstanbul.
- 2020: Gaziantep.
- 2022: Samsun.
- 2023: Ankara ve İzmir (ek etkinlikler).
- 2024: Adana.
- Katılım: Festival ücretsizdir ve her yaştan ziyaretçiye açıktır. 13 yaş altı çocuklar, ebeveyn veya öğretmenleriyle katılabilir.
- Uluslararası Katılım: TEKNOFEST, yalnızca Türkiye’den değil, Azerbaycan, Endonezya, Pakistan gibi dost ülkelerden de yarışmacı ve ziyaretçi çeker. 2024’te uluslararası yarışmalar da düzenlenmiştir.
- Süre: Festival genellikle 4-6 gün sürer ve yüz binlerce ziyaretçiyi ağırlar (ör. 2023 İstanbul etkinliğinde 2,5 milyon ziyaretçi).
TEKNOFEST’in Amaçları ve Etkileri
TEKNOFEST, Türkiye’nin teknoloji ekosistemine ve genç nesillere yönelik şu etkileri hedefler:
- Milli Teknoloji Hamlesi: Yerli teknoloji üretimini teşvik ederek dışa bağımlılığı azaltmak.
- Gençlerin Eğitimi: STEM alanlarına ilgiyi artırarak nitelikli mühendis ve bilim insanı yetiştirmek.
- İnovasyon ve Girişimcilik: Gençlerin projelerini hayata geçirmesine destek olmak ve startup ekosistemini güçlendirmek.
- Toplumsal Farkındalık: Teknolojiye olan ilgiyi artırarak toplumun bilimsel gelişmelere katılımını sağlamak.
- Uluslararası Tanıtım: Türkiye’yi teknoloji ve havacılık alanında küresel bir merkez olarak konumlandırmak.
Somut Çıktılar:
- Yarışmalardan çıkan projeler, gerçek dünyada kullanılabilir teknolojilere dönüşebiliyor (ör. tarım dronları, otonom sistemler).
- TEKNOFEST mezunları, T3 Vakfı’nın DENEYAP atölyelerinde ileri eğitim alabiliyor.
- Festival, teknoloji şirketlerinin yetkin gençleri keşfetmesi için bir platform sağlıyor.
TEKNOFEST 2024 Öne Çıkanlar
- Yer: Adana, Şakirpaşa Havalimanı (2-6 Ekim 2024).
- Katılım: 1,65 milyon yarışmacı başvurusu, yüz binlerce ziyaretçi.
- Yarışmalar: 49 kategoride teknoloji yarışmaları; Hack Adana, Take Off Girişim Zirvesi gibi uluslararası etkinlikler.
- Gösteriler: Bayraktar Kızılelma, MMU, Anka-3 gibi yeni nesil teknolojilerin tanıtımı.
- Ödüller: 13 milyon TL’den fazla ödül dağıtıldı.
Nasıl Katılınır?
- Ziyaretçi Olarak: TEKNOFEST’e giriş ücretsizdir. Resmi web sitesinden (teknofest.org) etkinlik takvimi ve kayıt bilgileri takip edilebilir.
- Yarışmacı Olarak: Yarışmalara katılmak için teknofest.org üzerinden başvuru yapılır. Takımlar, genellikle bir danışman eşliğinde proje geliştirir.
- Gönüllü Olarak: Gençler, festivalin organizasyonunda gönüllü görev alabilir.
Sonuç
TEKNOFEST, Türkiye’nin teknoloji ve inovasyon alanındaki en büyük platformu olarak, gençleri bilim ve teknolojiye yönlendiren, yerli üretimi teşvik eden ve uluslararası alanda ses getiren bir festivaldir. Hem eğlenceli hem de eğitici yapısıyla, her yaştan insanın teknolojiyle bağ kurmasını sağlar.
